Het Edese referendum

D66 werd opgericht in 1966 vanuit het idee om de democratie te vernieuwen. De mensen in het land moesten meer zeggenschap krijgen in de politiek. Overheidsbestuur had meer draagvlak nodig, waardoor het vertrouwen van de burger in de staat zou groeien. Nota bene D66 zelf torpedeerde niet zo lang geleden het ooit zo geprezen referendum. Deze week gebeurde weer een ernstig ongeluk op de N224. En het zal de komende jaren drukker en drukker worden, want de CDA-wethouder wil in Ede 15.000 woningen bouwen. Is het beleid in Ede niet toe aan verandering? En is het niet tijd dat de Edese bevolking meer invloed krijgt op belangrijke kwesties als verkeer, veiligheid en woningbouw? Soms kom je ware kerstgeschenken tegen in democratische archieven.    

Wat is dat toch met Nederlandse bestuurders? Waar de Nederlander nog steeds een reputatie geniet van openheid en medezeggenschap, willen onze polderpolitici het liefst de democratie op afstand houden. In Zwitserland legt men belangrijke keuzes via referenda voor aan de bevolking. Als die tegen is gaat het politieke plan niet door. In Frankrijk kiest het volk rechtstreeks de president. In ons land doet men over het kiezen van een burgemeester al schamper. Als er een Betuweroute over het spoor moet komen omdat een aantal Rotterdamse havenbonzen dat goed vindt voor de economie (lees: voor hun portemonnee), dan neemt het kabinet dat onmiddellijk over. Het was toen premier Kok die zijn best deed om het Betuwse volk op afstand te houden. Dus, beste mensen, kras maar op uit uw eeuwenoude dijkhuisjes, uw belang is kleiner dan het landsbelang. Als luchtvaartmagnaten bedenken dat Airport Lelystad een goed idee is, dan benoemt Den Haag een lobbyminister om dat onzalig plan te realiseren. Onze parlementaire democratie verloopt ook erg getrapt. Het volk stemt op partijen naar keuze, meestal op de lijsttrekker. Maar de volgorde op de partijlijsten wordt in achterkamertjes bedisseld. Wel is het zo dat de grootste partij in beginsel de formateur levert, maar je moet maar afwachten wat de samenstelling van de coalitie zal zijn, welk regeerakkoord wordt uitgeprint en hoe het kabinet eruit zal zien.

Op gemeentelijk niveau is het nog schraler gesteld. Eens in de vier jaar mogen de inwoners een stemvakje rood kleuren ten gunste van een gemeentelijke partij. Maar wie er burgemeester of wethouder wordt, of welke samenstelling het college van B en W krijgt – het is een black box voor de gemeentelijke kiezer. Het ontbreken van burgerlijke invloed op belangrijke gemeentelijke keuzes is een groot manco. Dat kunnen we herstellen. En dan niet aan het einde van de lopende band van het Edese beleid, maar aan het begin. Denkt de regent oude stijl niet stiekem dat de bevolking ingewikkelde dossiers niet goed kan overzien?

Maar, beste regent, het doorsnee lid van de bevolking is even slim of dom als de doorsnee bestuurder. De bestuurder nieuwe stijl weet dat voor draagvlak – op landelijk én gemeentelijk niveau – de mening, de ideeën en de invloed van de burger nodig zijn. 

Waarom wordt het de Edese bevolking niet rechtstreeks gevraagd of zij de maximumsnelheid op provinciale wegen wil terugbrengen naar 60? Het zou mij niets verbazen als de meeste Edenaren veiligheid belangrijker vinden dan gejakker. Het college wil de komende jaren in Ede massaal woningen bouwen in het buitengebied. Hoe kun je zoiets plannen zonder brede steun van de eigen bevolking? Dus vraag het de inwoners vooraf via een referendum in plaats van het achteraf openstellen van schimmige Zienswijze – procedures.  

George Knottnerus

2 thoughts on “Het Edese referendum

Laat een reactie achter op Willem Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *