Al sinds mijn geboorte ben ik op zoek naar het perfecte kopje koffie. Niet te bitter, niet te zoet, zeker niet teveel melk maar ook niet te waterig. Nooit gevonden, nooit dat ultieme gevoel van geluk dat die figuren op de reclame wel krijgen. Daarom overwoog ik ooit mijn eigen koffiebonen te gaan kweken. Dat lukte ook niet. Mijn dure koffieplantjes die ik ooit kocht bij een tuincentrum stierven voor er één boontje aan groeide. Dat was een wijze les: koffieplanten groeien niet goed in Ede. Daarom kun je beter koffiebonen kopen in Zuid-Amerika waar je struikelt over de koffiebonen.
Ook mijn grote hobby skiën lukt niet heel goed in Ede. Als er überhaupt al sneeuw ligt dan ontbreekt het aan bergen. En als ik al bergen heb aangetroffen in Ede, de ‘Wekeromse Berg’ bijvoorbeeld, dan ligt er weer geen sneeuw en dus ga ik ieder jaar maar naar Oostenrijk waar die combinatie wel aanwezig is.
Daar staat dan weer tegenover dat we weer wel veel kippen hebben in Ede. Zo’n 40 miljoen per jaar passeren de gemeentegrenzen waarvan 99% de gemeente weer verlaat, dead or alive maar meestal dead. Bijvoorbeeld naar Zuid-Amerika. Wij de koffie, zij de kippen en iedereen is gelukkig.
In de vorige eeuw heb ik me ooit laten vertellen dat dat één van de basisprincipes is van handel. Je exporteert iets waar je zat van hebt en je importeert iets waar je te weinig van hebt en waar iemand anders weer genoeg van heeft. Zo voelen we ons allemaal iets welvarender en dat voelt goed.
Nou hebben we in Ede en in heel Nederland ergens een tekort aan. Zonlicht. Dat kan ik nog opvangen door af en toe naar mijn favoriete eiland in de Middellandse zee te gaan dat ik tegenwoordig per boot bezoek in verband met mijn vliegschaamte maar niet heus.
Geen enkel probleem dus voor mij maar dat komt omdat ik geen zonnepaneel ben. Want dan kom je behoorlijk wat tekort in deze tijd van het jaar zodat je niet kunt doen waarvoor je bent aangenomen: energie maken.
Als ik een zonnepaneel was dan zou ik liever niet in Nederland mijn werk doen. Dan zou ik emigreren naar Algerije. Ik kan dat weten want ik was daar een paar keer. Ik zag daar voornamelijk zand en zon. En dan niet een klein beetje maar tienduizenden hectares vol met zand en zon. Mooie combinatie voor een zonnepaneel. Beter dan hier in Nederland gaan liggen wegrotten op een weiland terwijl je nauwelijks zonlicht krijgt.
Nou hebben ze in Algerije weer een tekort aan iets dat wij in Ede weer zat hebben: voedsel. Dat komt dan met name omdat ze daar teveel zand en zon hebben. Ziet u het? Wij hebben door dat kloteweer hier een overschot aan mais en vlees, zij hebben door dat weer een overschot aan zon waarmee je energie kunt produceren.
Daar zit dus handel in. En van handel voelen we ons allemaal een stuk welvarender. Dat lijkt me dus niet zo moeilijk. We plaatsen zonnepanelen op plekken waar de zon veel schijnt en dat is niet op de Edese weilanden, maar op die weilanden verbouwen we voedsel dat we dan weer ruilen tegen energie en iedereen is gelukkig. Daar hoef je geen Keynes of Einstein voor te heten om daar achter te komen.
We hebben in Ede het onzalige plan opgevat om energieneutraal te zijn in 2050. Daarvoor moeten we honderden weilanden vol leggen met zonnepanelen terwijl de zon hier nauwelijks schijnt. Voor die blinde ambitie moet alles wijken. Het landschap, de laatste stukjes natuur en de productie van voedsel waar we juist zo goed in zijn. En waarom? “Omdat het in het bestuursakkoord staat!”
Het is ongeveer hetzelfde als naar olie gaan boren in Bennekom. Of naar gas gaan zoeken in Lunteren. Dat is gewoon niet verstandig als het ergens anders in de wereld de grond uitspuit terwijl we hier kostbare landbouwgrond verspillen.
Stop met die gekkigheid. Stop met dat bekrompen denken. Nou ja, gekkigheid. Het aantal zonnepanelen dat we in Ede nodig hebben voor de klimaatdoelen is 910.000. Daar zijn nu allemaal kinderhandjes in Bangladesj druk mee bezig om ze voor ons te produceren. Leg je dit panelen over 25 jaar, als ze zijn uitgewerkt en achterhaald, op elkaar dan heb je een berg van 36 kilometer hoog. Dan kan ik toch nog skiën in Ede!
De energietransitie is een opgave die vooral bij de lokale gemeenten is neergelegd. Dat lijkt slim, echter in de praktijk zie je dat elke gemeente het wiel zelf aan het uitvinden is. Adviesbureautjes met grote woorden maar die zelf geen enkele technische kennis hebben profiteren hier veel van. Ze noemen zich adviseur energietransitie, etc. In de praktijk zit er zeer weinig kennis bij deze mensen, ze roepen alleen want men wil horen.
Maak de energietransitie weer een landelijke opgave. Laat gemeenten zich druk maken om het verduurzamen van de bestaande woningbouw. Stop ermee dat er overal in het land zonnevelden, windmolenparken en dergelijke ontstaan. Bouw op een aantal plekken een aantal kerncentrales. Haal die expertise uit het buitenland naar hier. Stop met biomassa centrales, wat alleen op papier duurzaam is.