Ik raak zelf de laatste tijd regelmatig in verwarring door het grote aantal meldingen in de media over verwarde personen. En ik vraag me dan, als ik de artikelen lees, steeds af of het etiket ‘verwarde persoon’ wel terecht is opgeplakt.
Wij Nederlanders zijn een volk van etiketten plakken. We plakken ze snel en overal op om zo het door ons gewenste onderscheid te kunnen benadrukken. De oorsprong wordt wellicht gevonden in ons koopgedrag in de supermarkten. Daar zijn alle artikelen voorzien van etiketten (en barcodes) en vervolgens in hoofd- en subgroepen verdeeld in de schappen geplaatst. Gemakkelijk voor de vakkenvullers en voor ons als kopers. Vroeger had je dit niet in de kruidenierswinkeltjes, waar je vanachter de toonbank nog vriendelijk werd bediend.
In mijn jeugd kenden we een man, die men volgens huidige maatstaven ‘verward’ zou noemen. Hij heette Piet, maar iedereen noemde hem ‘Malle Pietje’. Hij wandelde veel, met grote en snelle passen, door het bos en wist veel van en over de dieren te vertellen. Dat deed hij als hij op zijn vaste plekje aan de reling van de brug over het kanaal stond. Wij mochten hem graag. Zo af en toe was hij iets “te gek in zijn hoofd” en werd hij weer eens een poosje opgeborgen in een inrichting. Wij (de jeugd) zeiden dan: “Malle Pietje zit weer in ’t gekkenhuus in ZuudLaren”.
Heden ten dage maken we geen onderscheid meer en noemen vaak iedereen met een gedrag dat afwijkt van het gemiddelde “verward”. En ja voor mij is de 87 jarige mevrouw die ’s-avonds in haar nachtpon het (verzorging)tehuis verlaat om haar 14 jaar geleden overleden poes te gaan zoeken verward. Net als de 77 jarige man die op zijn pantoffels midden in de nacht een pak hagelslag wil gaan kopen.
Maar de persoon die langs het spoor loopt, de trein tegemoet, om een eind aan zijn leven te maken noem ik suïcidaal. De bijlzwaaier uit Wageningen ‘die soms flipt’ en met 2 bijlen boven zijn hoofd op politieagenten met getrokken vuurwapen afstormt noem ik knettergek. En het gepeupel dat ook deze jaarwisseling onze hulpverleners en buurtvaders met (zwaar) vuurwerk bekogelde noem ik misdadigers. Om over de “van het padje geraakte” jongelui die de rouwstoet bekogelden met vuurwerk nog maar te zwijgen. Het algehele etiket ‘Verward’ past hier niet en verdoezelt teveel.
Het aantal incidenten met dat verkeerde etiket zal in 2019 landelijk de 85.000 wel overschrijden. In Ede verwacht de politie dat de teller op 641 blijft steken. In Ede hebben we het interventieteam van de afdeling Veiligheid waarvan een teamlid samen met de wijkagent op huisbezoek gaat om te kijken welke hulp er nodig is. Want er is (zo geeft ook de burgemeester aan) veel bezuinigd op de GGZ en zomaar mensen opsluiten dat doen we niet meer. Dat betekent heel wat voor de samenleving en levert voortdurende spanning op en soms overlast.
En dan mag/moet de politie ingrijpen. Renzo Scholte, de operationeel expert wijkagent, is in Ede verantwoordelijk voor de aanpak van overlast door verwarde personen. En hij verwoordt het juist: “De zorg voor mensen met verward gedrag is geen politietaak. Criminelen horen in de cel. Verwarde personen niet. Die horen zelfs niet in de politieauto.”
Ik hoop dat het team van Renzo Scholte het in 2020 rustiger krijgt en het voor hen allemaal nog steeds duidelijk is. Mij persoonlijk verwart in ieder geval dat ene etiket “Verwarde persoon” voor al die verschillende gevallen.