Er lopen allemaal kabels door uw tuin. En onder uw huis. Een paar jaar geleden leek het de gemeente Ede een goed plan om belastingen te heffen bij de eigenaren van die kabels, de energie- en watermaatschappijen. Het gevolg daarvan is niet moeilijk te raden: energie en water worden duurder want die eigenaren van de kabels rekenen alles gewoon door aan de consument. En inwoners van Ede zijn die consumenten. Die belasting op kabels ging niet naar de burgers terug maar werd in een investeringsfonds gestopt. Een speciaal potje dat door sommigen een ‘bestuurdersspeeltje’ wordt genoemd.
Misschien wel omdat uit dit fonds allerlei dingen worden betaald waar de gemiddelde burger niet op zit te wachten. Bijvoorbeeld, en daar is het weer, het World Food Center en andere fooddingetjes. We betalen dus meer voor energie en water en dat geld komt via een omweg in een potje terecht waaruit dit soort investeringen worden gedaan. Ik vind daar iets van, zeggen we tegenwoordig. Maar ja, het geld stroomde Ede binnen en juichend werd gemeld dat er jaarlijks, structureel, een overschot van 3 miljoen zou zijn! Drie miljoen! En dat was minder dan 2 jaar geleden.
Niet alles ging naar het bestuurdersspeeltje want uiteindelijk besliste de raad dat er voor de burgers ook lastenverlichting moest komen. Het paspoort werd 25 euro goedkoper. Het staat niet in verhouding tot de miljoenen die naar het investeringspotje gingen maar het was in ieder geval wat.
We zijn nog geen 2 jaar verder. De belofte van de 3 miljoen overschot kan niet worden ingelost. De begroting voor 2019 laat een tekort zien. Nou zegt dat niet zoveel. De rekenmeesters van Ede zullen best goed zijn in rapportage achteraf maar de glazen bol bestuderen is minder goed aan ze besteed. Regelmatig zien we grote verschillen tussen de begroting van een jaar en het uiteindelijke resultaat. Dat valt altijd weer mee. Maar zo’n pessimistische begroting helpt natuurlijk om er wat bezuinigingen doorheen te drukken.
Zo ook dit jaar. De belofte dat het paspoort € 25 goedkoper zou worden wordt ingetrokken. Dat gaat dus niet door. Ik zou me daar te barsten voor schamen. In Japan zie je dan huilende bestuurders op televisie, die smartelijk door de knieën gaan en om vergiffenis vragen. Dat hoeft voor mij dan ook weer niet maar iets meer schuldbesef zou ook wel mogen.
Maar er is een oplossing: het investeringsfonds! Daar zit nog 15 miljoen in. Met de huidige prijs van € 65 euro kun je daar 230.000 paspoorten van betalen. Nou hebben we in Ede 115.000 inwoners. En een paspoort blijft 10 jaar geldig. We kunnen dus 20 jaar lang gratis paspoorten uitgeven aan Edenaren die allemaal meer geld moeten betalen aan energie en water omdat Ede belasting is gaan heffen bij die energiemaatschappijen. Een gratis paspoort, daar heb je als burger wat aan.
Of we kunnen dat geld besteden aan het World Food Center, Levendig Centrum en Citymarketing.
Zeg het maar…
Lekker populistisch he? Ja, soms is het leven behoorlijk eenvoudig. Is het gewoon een kwestie van keuzes maken. Binnenkort wordt er door het college uitgelegd dat de ‘plannen zijn ingehaald door de realiteit’, ‘dat Ede daar niet uniek in is’ en andere dooddoeners. Maar uiteindelijk is het een kwestie van keuzes maken, ik zeg het nog maar een keer.
Het Edese bestuur heeft er voor gekozen om geld te blijven stoppen in het Foodfeestje en de paspoorten niet goedkoper te maken zoals twee jaar geleden nog beloofd werd. Ook een keuze. Daar passen woorden bij als kiezersbedrog en andere, jawel, dooddoeners.
Het doet een beetje denken aan Robin Hood, de man die stal van de rijken en zijn buit verdeelde onder de armen. In Ede hebben we blijkbaar Robin Food, de gemeente pakt geld van de burgers en geeft dat aan een klein groepje foodreligieuzen .
Misschien hebben ze in Japan wel gelijk, die bestuurders, die snikkend excuses maken voor gemaakte fouten op televisie. Het is een beetje wishfull thinking, maar ik zou zeggen: hou EdeTV in de gaten!