Ophef over vorm en naam van nieuw Indië gedenkmonument

In Ede komt in het Memorialpark een Indië monument  ter herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in door Japan bezet toenmalig Nederlands Indië. Op 15 augustus, de dag dat die oorlog met de capitulatie van Japan voor het Koninkrijk der Nederlanden officieel eindigde, wordt het monument onthuld. Of, in ieder geval een deel, want of het monument op tijd klaar zal zijn, is onzeker.

Wat in ieder geval niet klaar zal zijn is de discussie over ontwerp en naam van het monument. De Molukse kunstenaar, die het ontwierp, noemt het monument namelijk “De Duyf” en beeldt die duif af met een tak met een bloem van de nootmuskaatboom in zijn bek.

Tsja, ik weet niet hoe het met uw historisch besef zit maar als ik de woorden nootmuskaat en Nederlands-Indië in een zin hoor, denk ik direct aan de Banda eilanden, J.P. Coen en door de VOC begane moordpartijen zoals het bloedbad van Banda. Een onderwerp wat nu met een tentoonstelling over slavernij in het Rijksmuseum en het nog lopende wetenschappelijke onderzoek naar de dekolonisatie van Nederlands-Indië volop in de belangstelling staat.

Mensen met nog meer historisch besef wijzen daarnaast op de associatie die de naam De Duyf geeft met het VOC schip De Duyf. Dit schip wordt in Indische en Molukse kringen gezien als een voorbode van de hel en verdoemenis die de VOC in, wat nu Indonesië heet, veroorzaakte.

Een monument ter herdenking aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië dat twee keer een associatie maakt met het, bloedige, koloniale verleden van Nederland in Nederlands-Indië. Hoe kan dat? Heeft de kunstenaar niet goed opgelet?

Dat heeft ie wel. Sterker hij wil met zijn kunstwerk bewust een verbinding maken tussen de genocide op Banda, de Nederlandse koloniale geschiedenis, het VOC schip de Duyf, de Japanse kampen, de bevrijding van de Japanners, de Indonesische revolutie, de repatriëring van Indische Nederlanders naar Nederland, de positie van Indische Nederlanders in Nederland en de herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië.

Ambitieus, zeker, maar ik vrees dat met zoveel bedoelde betekenissen je de kans loopt dat het uiteindelijke doel van het monument uit het oog verloren wordt. Daarnaast kun je op je vingers na tellen dat associaties maken met VOC moordpartijen in zo’n monument gevoelig ligt in de Indische en Molukse gemeenschap.

Dat laatste blijkt nu er vanuit delen van de Indische en Molukse gemeenschap grote bezwaren zijn gerezen tegen de vormgeving en naam van dit monument. Bezwaren die betekenen dat het monument in deze vorm niet zal kunnen functioneren als herdenkingsmonument voor mensen die hun (familie)wortels hebben liggen in het voormalige Nederlands-Indië.

Je vraagt je af hoe het kan dat deze bezwaren niet bij de kunstenaar en de gemeente Ede, die mede-opdrachtgever en medefinancier van het monument is, zijn doorgedrongen. Heeft men zich wel breed laten informeren vanuit de hele Indische en Molukse gemeenschap? Is het participatieproces bij de totstandkoming van dit monument wel goed uitgevoerd?

Blijkbaar niet. De gemeente Ede mag zich dit, gezien haar rol bij de totstandkoming van het monument, aantrekken. Zij had er als procesbewaker voor moeten zorgen dat het monument verbindt en niet verdeelt.

Hoe nu verder? Bij elkaar gaan zitten en een compromis zoeken, zou ik zeggen zodat volgende week op 15 augustus gezamenlijk alle slachtoffers van die vreselijke oorlog herdacht kunnen worden. Zoals het nu lijkt gaat er van gezamenlijkheid namelijk niets terecht komen.

Bronnen:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloedbad_van_Banda https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlandse_verovering_van_de_Banda-eilanden

https://nl.wikipedia.org/wiki/Duyfken_(schip,_1595)

Concept ontwerp visie Indië monument Ede

7 thoughts on “Ophef over vorm en naam van nieuw Indië gedenkmonument

  1. Vorige week heb ik alle bovenstaande argumenten beschreven in een brief aan de Gemeente Ede. Zij hebben tot nu toe geen reactie gegeven. Ook heel erg lang met de ontwerper gechat maar hem niet op andere gedachte kunnen brengen. Ik ben van mening en velen met mij dat dit monument geen recht doet aan waar het voor moet dienen, namelijk een herdenkings monument, sterker nog ik vind het een BLAMAGE dat anno 2021 een koloniaal getint monument wordt geaatst.

  2. De gesubsidieerde racistisch verraders gelijkgestelde Indisch, Ambonnezen KNIL en NICA Made In Holland zijn daders. De VOC MENTALITEIT TOCH! De uitspraak van jullie oud minister president Balkenelende!

    Vriendelijke groet,

    Jeffry M. Pondaag

  3. Beste Heer Van der Panne, u slaat de plank nogal mis. Gevoelig in de Indische gemeenschap? Ga toch weg. Dit ligt alleen gevoelig onder Indonesieorn misschien Molukkers. Bezoedel onze gemeenschap aub niet met dit soort misplaatst activisme. Zeker niet over onze doden. Schaamteloos dit. Echt schaamteloos. Ga maar ergens anders populair doen

  4. Uiteindelijk zijn het allemaal homo sapiens mensen die elkaar vermoord hebben. Eeuw na eeuw, nu eens onder dit label, dan weer onder dat label. De individuen die echt bloed aan hun handen hadden zijn allemaal overleden of zeer hoogbejaard. De huidige Molukse gemeenschap nu nog verraders te noemen vind ik raar. Het monument lijkt een onverteerde brok haat. Wat is eigenlijk de definitie van herdenken? Toch meestal dat je denkt: hoe kunnen we zulke verschrikkingen in de toekomst voorkomen?

  5. Elke Indo-vezel in mijn lijf verzet zich tegen dit populaire gebral van de heer Van der Panne. Wat laat deze meneer zich kennen zeg om je zo voor het karretje van Indonesische en belanda activisten te laten spannen. Wat zouden jou ouders trots op je zijn

  6. Als Indische Nederlander heb ik dit stuk met plaatsvervangende schaamtegelezen. Van der Panne, ga muziek maken. Dat kan je nog aardig. Maar dit gaat echt nergens over.

  7. Het agressieve commentaar onder de naam Indisch4ever, 13 augustus 12.59 PM is niet een reactie van mij. Die naam Indisch4 ever gebruik ik op de site indisch4ever.nu en de fb site van die naam
    Ik snap de kritiek niet zo op van der Panne. Hij verwerpt toch anti-kolonialisme symboliek in dit 15 augustusmonument? Waarom denken mensen dat hij dat juist wel wil ?

Laat een reactie achter op Murjani Kusumobroto Floralaan Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *