De laatste tijd worden we in de media overspoeld door berichten over steekpartijen, al dan niet met fatale afloop, door jongeren. Jongeren die naar het schijnt aan het dragen (en gebruik) van een mes naast schijnzekerheid er een vorm en mate van aanzien door denken te verkrijgen. Gisteravond werd er ook in het programma van Jinek aandacht aan besteed. Met als tragisch hoogtepunt het verhaal van een leerling die dreigde (daadwerkelijk op de leraar richtte) met een doorgeladen vuurwapen (een Glock). Ik kom hier nog op terug.
In mijn jeugdjaren hadden we allemaal een zakmes op zak. Zo’n hele gewone inklapbare met houten heften en zonder verdere franje. We gebruikten het inderdaad voor het schillen van een appel maar ook voor snijden van takken, maken van fluitjes, doorsnijden van de touwen rond hooi- en strobalen, opensnijden van voederzakken en……… “Landjepik”. (Zie voor uitleg ‘Landverovertje’ op Wikipedia) Vloeide er wel eens bloed? Jazeker: als je zelf op ondoordachte wijze bezig was en je in je vingers of hand sneed. Als wapen werd het niet gebruikt.
Inmiddels ben ik een stuk ouder en heeft dat ene zakmes plaats gemaakt voor een verzameling van een 30-tal zakmessen en een aantal grotere verzamelmessen (o.a. Rambo en Indiana Jones). En uiteraard als souvenir uit mijn Surinametijd een kapmes. Ik ga ook nooit de deur uit zonder mijn favoriete zakmes: de Victorinox MiniChamp. Een zakmes van (ingeklapt) zo’n 5,8 cm en met wel 18 functies. En dat is ook het enige mes dat ik buiten op zak heb.
Ede heeft in artikel 2:47a APV Ede 2012 een verbod op het dragen van messen of andere voorwerpen die als steek- of slagwapen kunnen worden gebruikt, met zich mee te voeren danwel bij zich te hebben tussen 22:00 uur tot 06:00 uur. Dit geldt voor het centrum van Ede, het Soembaplein en het centrum van Bennekom. Saillant detail is dat Lunteren, Harskamp en Otterlo (plaatsen die min of meer vergelijkbaar zijn met de plaats waar ik opgroeide) hierin niet zijn meegenomen. Ede kent tot nu toe (voor zover mij bekend) de laatste jaren geen (ernstige) steekincidenten en laten we dat ook vooral zo houden.
Met name de burgemeesters van de steden (lees Randstad) waar deze steekpartijen helaas wel voorkomen pleiten nu voor een wettelijk verbod op het dragen van messen. In de provincie Gelderland is die roep voor een draagverbod een stuk minder. Daar zien de burgemeesters, waaronder ook de Edese burgemeester René Verhulst, het meer als het sluitstuk van een aanpak waarin ouders en scholen een belangrijke verantwoordelijkheid hebben.
Maar veel ouders weten vandaag de dag amper wat hun kroost uitspookt, laat staan wat ze bij zich dragen. En als ze het al weten, niet wat ze er aan kunnen doen en hoe er mee om te gaan. “Laat maar gaan” is dan vaak de gekozen en gemakkelijkste weg om ongemakkelijke confrontaties met je puber uit de weg te gaan. Zeker als je de gevaren voor nou net juist je eigen kind niet ziet. Goede voorlichting kan daarin helpen. Voor scholen ligt er ook een even simpele als moeilijke taak. Het integraal verbieden van het meenemen van messen naar school, daarop frequent controleren en acteren. En daarbij de ouders betrekken en in voorkomende gevallen niet aarzelen om aangifte te doen. Gelet op de uitlatingen van de deskundigen gisteravond bij Jinek heb ik echter in die rol van de scholen niet zo’n erg groot vertrouwen. Kijk het eventueel nog maar eens terug. En ook de opmerking van een beveiliger voor de deur van het ROC in Nijmegen: “Het mag niet in school, maar we controleren er niet op” (Gelderlander 22-2-2020) stelt me niet bepaald gerust.
Maar wat mij ook zorgen baart is wat er gebeurt als het messenverbod wordt doorgezet. Wordt dan de stap naar een ander illegaal wapen niet gemakkelijker? Zie het hier boven genoemde vuurwapen. Of grijpt de jongere dan, zoals in een interview in dezelfde Gelderlander geopperd, naar “zo’n politiestok”?
Zoals ik al schreef zijn er in Ede, voor zover mij bekend, nog geen (ernstige) steekincidenten onder jongeren geweest. Laten we dat vooral zo houden. En dat kan volgens mij alleen maar door goede samenwerking van ouders, scholen en (plaatselijke) overheid. Samenwerking die alleen door goede voorlichting, overleg, controle en eventuele strafmaatregelingen op de juiste wijze, hout zal snijden.