Vorige week verscheen er op EdeDorp een column van George Knottnerus over de arbeidspositie van de postbezorger. In die column vergeleek hij de situatie van de leraar met die van de postbezorger. Nu weet ik als ervaringsdeskundige in het onderwijs dat werkdruk, lerarentekort en het salaris van onze collega’s van de basisschool geen flauwekul zijn, maar George had zeker een punt.
Gisteren las ik een steengoed artikel over de situatie op de scholen en dacht: daar moet ik iets over schrijven. Niet omdat er geen andere problemen zijn, maar omdat de problemen in het onderwijs ook opgelost moeten worden. Ik schrijf nu onderwijs, omdat het artikel over pauzes op basisscholen ging, maar ik bedoel eigenlijk de samenleving. Het gaat in wezen weer hoe we die -met elkaar- willen organiseren en inrichten. En dat is wel goed nieuws, want het kan ook gewoon anders als we dat samen regelen.
De titel van het artikel greep meteen mijn aandacht. ‘De basisschool houdt nu nog slechts pseudopauzes’. Het legt uit wat ze met pseudopauze bedoelen en hoe dit gevolg is van het continurooster. Samengevat: de schooldag van kinderen wordt gecomprimeerd zodat het beter past bij de werkende mens. Dat leraren op de basisschool geen (echte) pauze hebben zal niemand verrassen. In de pauze ruim je op, bereid je voor, los je ruzies op, bel je ouders, overleg je met een collega, heb je even 1:1 aandacht voor een leerling, bestel je materiaal, verwerk je je e-mail etc. etc. Maar dat de leerlingen eigenlijk ook geen ‘echte’ pauze meer hebben is misschien wel een eye-opener. Vandaar ook het briljante woord: ‘pseudopauze’. Het artikel laat zien dat als kinderen geen echte pauze meer hebben ze daar niet beter van worden. Het onderwijs trouwens ook niet.
Er worden landelijke cijfers genoemd (Het aantal basisscholen zonder continurooster daalde in 6 jaar van 77 procent naar 41 procent.) In Ede zijn de cijfers niet anders. Met 43% van de scholen die nog pauze houden liggen we vrijwel gelijk met het landelijke gemiddelde. En het lijkt dat de ontwikkeling zich hard doorzet. Pas nog is ‘De Louise de Coligny’ overgestapt, met instemming van ouders en personeel, op het vijf-gelijke-dagen-model.
Op éénentwintig basisscholen (misschien tweeëntwintig, van de Calvijnschool in Ederveen kon ik geen informatie vinden) hebben de kinderen nog pauze zoals de meeste die kennen uit hun eigen schooltijd. Op achttien scholen werken ze met het continurooster en op tien Edese scholen de ‘vijf-gelijke-dagen’-variant. Mocht je in de situatie zijn dat je een basisschool moet kiezen voor je kinderen, kun je dat (en veel andere dingen) hier vrij makkelijk op zoeken.
Nu zijn schooltijden natuurlijk maar een klein voorbeeldje van hoe we onze samenleving inrichten maar ze geven wel een mooi beeld. Op de website van De Edeseschoolvereniging las ik: “De ESV kiest bewust voor een middagpauze van een uur. Onderzoek toont aan dat bewegen een belangrijke ondersteuning is voor het leren.” Klinkt als: -ja logisch- maar blijkbaar is praktisch & makkelijk nu voor velen belangrijker. Als speciaal onderwijs mens begrijp ik dat ook wel. Onze leerlingen worden ’s morgens door diverse vervoerders gebracht en ’s middags weer opgehaald, een vervoersactie tussendoor is onmogelijk te organiseren, een continurooster zonder alternatief is ons lot. Maar als je wel een alternatief hebt, kies je er dan ook voor omdat het zo makkelijk is? Of neem je nog de ruimte om te kijken wat het beste is voor kinderen.
Gezinnen waarvan een ouder thuis is worden hard bestreden door ons belastingstelsel en vaak en veel belachelijk gemaakt in de media. Denk aan de modewoorden ‘balanstrutje’ & ‘aanrechtsubsidie’. Onder de vlag van ‘progressief zijn’ breken we dingen af die veel waarde hebben. Als ik het woord ‘progressief’ hoor moet ik altijd moet ik denken aan een prachtige foto van D66 in verkiezingstijd. ‘Nu vooruit’ staat er bij een afgesloten weg waar je ook links of rechts af kan gaan om wel op je bestemming uit te kunnen komen. ‘Vooruit’ gaan is niet altijd zomaar het beste. Hoewel je je natuurlijk ook kan afvragen of alles wat ‘vooruitgang’ genoemd wordt dat ook echt is.
Helaas deel ik de conclusie van Tjip de Jong in het artikel in de NRC van gisteren: “Het is alweer een verkapte efficiency maatregel waar uiteindelijk de kinderen en de leerkrachten de dupe van worden.” Ik hoop daarom maar dat mensen die gaan stemmen of beslissen over dit soort zaken dit artikel in ieder geval niet missen, misschien zelfs even pauze nemen om het te lezen. Misschien ook de mensen die beslissen over het lot van de postbezorgers. Want stiekem gaat het natuurlijk niet alleen maar over schooltijden. Wie weet helpt het.