Een huis wordt gebouwd met dwarsliggers. Dat zal iedereen met me eens zijn. Een huis zonder dwarsligger stort al snel in elkaar. Niet zo’n boeiende opmerking dus maar het gaat niet om het huis maar om de beeldspraak achter de opmerking. Ik gebruik het nog wel eens om mensen in organisaties te duiden. In iedere groep mensen heb je dezelfde types. Je hebt de leiders, de jaknikkers, de meelopers, de mensen die zich onopvallend binnen de groep bewegen en je hebt de dwarsliggers. Die laatste zijn de types die altijd een andere mening hebben, die figuren die net iets anders denken dan de rest. En dat dan ook nog zeggen.
In tv-programma’s als Expeditie Robinson zie je dat het type dwarsligger al snel uit het spel worden gestemd. Want die dwarsliggers zijn best wel irritant. De leiders voelen dat hun gezag wordt ondermijnd, ze gaan misschien aan zichzelf twijfelen of nog erger: de dwarsligger heeft misschien wel gelijk.
Ooit sprak ik een paar minuten met Jeroen van de Veer, toen nog directeur van Shell. Hij stond te wachten totdat hij de zaal inging waar hij een speech zou houden, ik stond te wachten omdat ik te laat was en diezelfde zaal niet meer in mocht. Zijn chauffeur was bij hem en het viel me op dat bij ongeveer alles wat Jeroen van de Veer tegen me zei, zijn chauffeur wel een cynisch grapje maakte of een kritische opmerking maakte. Niks geen onderdanigheid maar juist het tegenovergestelde. Toen Van de Veer zag dat ik mijn wenkbrauw probeerde op te trekken zei hij lachend tegen me: “Je moet je eigen tegenspraak inkopen!”.
Nou kun je van Jeroen van de Veer en van Shell van alles vinden maar hij was een goed bestuurder. Anders red je het niet bij een bedrijf met 80.000 personeelsleden. En hij kocht zijn eigen tegenspraak in. Eén van zijn dwarsliggers bestuurde zelfs zijn auto. En dat is verstandig. Van jaknikkers krijg je geen nieuwe ideeën, meelopers geven geen nieuwe inzichten. En juist daar heb je volgens mij, als bestuurder, het meeste behoefte aan: mensen die je aan het twijfelen maken, die je opnieuw doen nadenken. Frisse argumentatie, mooie debatten, meningverschillen….daar wordt je wijzer van.
Op Ededorp.nl publiceren een aantal van die dwarsliggers hun tegenspraak. Tegenspraak die je niet hoeft in te kopen maar volledig gratis is. Zelfs geen cookies of advertenties. Iedereen mag er kosteloos gebruik van maken. Als ik bestuurder was van Ede dan zou ik dat doen.
Maar je kunt natuurlijk ook het twitteraccount van EdeDorp laten verwijderen omdat je er zeker van bent dat je het zelf allemaal het beste weet.
Ik weet wat de bouwers van de beste huizen zouden doen. Die gebruiken dwarsliggers.