Ik had ooit een vakantiebaantje bij de Maxis in Muiden. Voor wie dat niet weet, dit was indertijd een gigantische winkel waar ze echt alles verkochten. Ik werkte op de radio-tv afdeling. Dit was op zich niet verkeerd. Je werd echter wel de hele dag geconfronteerd met de Maxis huismuziek. Dit werd regelmatig afgewisseld door een muziekje met de gezongen tekst ‘Maxis, waar alles zo goedkoop is.’ De hele dag van 9 uur ’s ochtend tot 6 uur ’s avonds, gek werd ik ervan. Het is me als daad van verzet een keer gelukt om de centrale muziekband uit te zetten. Dat leverde een kwartier rust, maar ook veel onrust toen de winkelleiding op zoek ging naar de dader. Zonder succes overigens.
In andere winkelketens is het met de muziek niet anders georganiseerd, heb ik gehoord. Alleen wordt daar de muziek centraal landelijk aangestuurd zodat in alle winkels van de keten in welke stad dan ook, dezelfde muziek klinkt. Hetzelfde beleid hanteren de winkelketens voor hun uitstraling. Ze willen herkenbaarheid of het nu in Ede is of in Amersfoort. Dat betekent dat er weinig ruimte is voor variatie.
Voor de gemeente Ede is dat slecht nieuws. Ede wil meer groen in Ede-centrum om het winkelgebied aantrekkelijker te maken. Ondernemers worden daarom gestimuleerd hun winkelgevels te vergroenen. Probleempje willen de winkelketens dit? Is er hiervoor ruimte binnen het totaalconcept van die keten? En wil de eigenaar van het winkelpand wel meewerken? Ik ben bang van niet.
Het kan zijn dat je als individuele winkelier de pech hebt dat een flitskapitalist eigenaar is van je winkelpand. Die kan het gebouw op elk moment weer van de hand doen. Betrokkenheid bij de omgeving? Nul. Het belang van die flitskapitalist is namelijk niet de aantrekkelijkheid van Ede centrum of een netjes onderhouden pand, maar winstmaximalisatie. Of dat bereikt wordt via een investering in aandelen van een wapenfabrikant, een diamantmijn in Congo of een winkelpand in Ede? Het zal ze worst zijn.
Als het hun uitkomt verhogen ze de huur met een percentage dat ze zelf bepalen. Daarover onderhandelen? Effe niet, voor jou een ander. Boekhandel het Paard van Troje kan erover mee praten.
Hoe krijgt Ede de zeggenschap terug over ons winkelgebied? Dat lijkt me essentieel voor het aantrekkelijk maken van Ede centrum. Dat betekent dat winkeliers of eigenaar zijn van hun pand, of anders van de gemeente huren. Een beleid dat voorkomt dat panden in eigendom komen van flitskapitalisten.
Er zijn mensen die dat beleid willen steunen, er zijn partijen die dat willen steunen, steeds meer. Ik zie een groene toekomst.