Er is één aanhouding verricht. Weet u het nog? De afgelopen jaarwisseling in Ede? Eén groot feest met autobranden, woningen waar ramen en deuren van werden vernield en natuurlijk de politie en brandweer die werden bestookt met zwaar vuurwerk. Na heel veel gepraat en grondig onderzoek leek dit alles zelfs zonder sisser af te lopen, ‘de straatterreur wint’ schreef ik toen nog met een vraagteken maar dat had ook best een uitroepteken kunnen zijn.
Nieuwe ronde, nieuwe kansen. De overheid laat dit natuurlijk niet nog een keer gebeuren. Oh, wacht. Het is niet de overheid die ingrijpt. De maatschappij, dat zijn wij! Gevaarlijke vorm van eigenrichting of heerlijke participatiesamenleving? Zeg het maar. In ieder geval: there’s a new sheriff in town en zijn naam is Akil Ben Messaoud.
Het voelt dubbel. Aan de ene kant respect en dankbaarheid. Gewoon 25 mensen die zich vrijwillig inzetten om de wijk beter te maken. Hoe tof is dat!? Elk weekend in december, de week voor de jaarwisseling, tijdens oud en nieuw op pad, een vijfdaagse training vooraf. Hoe gaaf dat mensen zich zo voor anderen inzetten. Maar er is ook die andere kant. Hoe bizar is het dat burgers hun wijk moeten bewaken. Waar zijn we met elkaar mee bezig als straatterreur straffeloos plaats kan vinden. In een eerdere reconstructie lazen we: “De buurt durft zaken niet aan te kaarten uit angst voor represailles. Wie iets meldt bij de gemeente of politie of wie de jongeren aanspreekt op hun gedrag, kan rekenen op vernieling van zijn woning of auto.” Dit zegt veel over wie er echt de baas zijn en het vertrouwen in (en de ervaring met) de overheid. Nogmaals, alle respect voor deze vrijwilligers, maar dat ze blijkbaar nodig zijn is toch echt een grof schandaal.
Hoe het de komende jaarwisseling zal gaan weet niemand. Hulpverleners en vrijwilligers zullen het in ieder geval niet makkelijk krijgen. De ellende van de voorgaande jaren die deze keer voorkomen moet worden krijgt dit jaar assistentie van een pandemie én een vuurwerkverbod. Beide toch geen kleine factoren. De hoop is natuurlijk dat het vuurwerkverbod overlast terug zal dringen, maar mijn verwachting is dat het verbod alleen het regulier gebruik tijdens de jaarwisseling zelf raakt en de overlast van illegaal vuurwerk op andere momenten misschien zelfs zal vergroten. De pandemie die zorgt dat ongeveer elk ‘normaal’ vermaak niet of moeilijk kan zal ook niet helpen om risicogroepen af te leiden van of een alternatief te geven voor hun wangedrag. Genoeg reden om bang te zijn voor de komende jaarwisseling.
De EdeStad sluit het artikel over deze materie af met de oproep tot zelfonderzoek. “praten over wat iedereen zélf kan bijdragen aan een veilige en leefbare wijk” – nadenken over de eigen verantwoordelijkheid is fijner dan bang zijn. Wat mij betreft hoort daar bij: goed opletten wat onze overheid wel en niet doet. Niet alleen letten op wat de uitvoeringsinstanties doen, maar ook hoe dit komt. Dankzij welk beleid treden ze wel of niet op, hebben ze wel of geen middelen in handen om iets te doen. Kortom, goed kijken naar de gevolgen van het beleid van onze lokale en landelijke politici op de veiligheid in de wijk. Over iets meer dan drie maanden kunnen we landelijk bijsturen & belonen, een jaar en twaalf dagen later al weer lokaal. Wanneer de eerste Edese sheriffs-verkiezingen georganiseerd gaat worden is nog niet bekend.