Een rechtsstaat voor de rijken. Dat kan de uitkomst zijn als de plannen van VVD minister Dekker van Rechtsbescherming doorgaan. Hij wil een beroep op de sociale advocatuur namelijk duurder en ingewikkelder maken. Mensen met een laag inkomen die een conflict hebben met een bedrijf of met de overheid zullen daardoor minder snel juridische stappen nemen. Fijn voor die bedrijven en voor de overheid, maar het lijkt mij geen goed idee. Pikant hierbij is dat veel juridische procedures die burgers voeren juist zaken tegen de overheid zijn. Met de nieuwe regels van minister Dekker maakt de overheid het dus moeilijker voor mensen om tegen de overheid te procederen.
Laagdrempelige toegankelijke rechtsbijstand is een basisvoorwaarde voor een goed functionerende rechtsstaat. In mijn studententijd heb ik het zelf ervaren. Ik had met de HBO waar ik studeerde een geschil over de studiekosten. Wat deed de school met ons schoolgeld? ‘Je denkt zeker dat ik dat aan iedere gek ga vertellen,’ antwoordde de administrateur van de school op deze vraag. Mijn reactie was: ‘Ik? Gek? We zullen eens wie hier gek is.’
Overleg met de school baatte niet en uiteindelijk belandde ik, met mijn studiegenoot Michel, tegenover het schoolbestuur bij de rechter. De school had flink uitgepakt en het landsadvocatenkantoor ingeschakeld. Michel en ik waren armlastige studenten, maar konden gelukkig een beroep doen op de sociale advocatuur. Het waren vijf jaren van dikke stapels stukken doornemen, gesprekken met advocaten en rechtbankzittingen, maar uiteindelijk wonnen we deze op het eerste gezicht ongelijke strijd. Dat de school later in haar 25 jarig jubileumboek toegaf dat we gelijk hadden gehad was een mooie kers op de taart.
Het is echter zeer de vraag of we deze strijd hadden kunnen aangaan als er een financiële drempel was geweest zoals minister Dekker met zijn nieuwe regels wil.
Een procedure tegen de overheid is sowieso geen sinecure. Hoe dat werkt, heb ik hier in Otterlo ook ervaren. De overheid maakt een plan waarvan ze weet of in ieder geval vermoedt dat het in strijd met de wet is. Bezwaarmakers tegen het plan maken echter alleen een kans het plan tegen te houden als ze dit juridisch kunnen aantonen. Dat is ingewikkeld en ook tijdrovend. Als er daarnaast nog een financiële drempel voor rechtsbijstand komt, kunnen straks alleen mensen voor wie financiën geen probleem zijn zo’n strijd aangaan. Klassenjustitie!
Dat het plan van minister Dekker dan ook nog uit de koker van een partij komt die bekend staat op te komen voor de belangen van mensen die wel in staat zijn zo’n advocaat te betalen, maakt het allemaal niet mooier.
Intrekken dus dit plan minister Dekker!