Het kan je bijna niet ontgaan zijn, Ede kleurt paars. Niet van de heide, maar van de airborne vlaggen aan de huizen en gebouwen in de gemeente Ede. Ede timmert wat dat betreft aan de weg, waarbij een vorm van geschiedvervalsing niet wordt geschuwd. Als je niet beter weet dan zou je denken dat Ede het middelpunt van de luchtlandingen rond Arnhem was. Niets is minder waar. In de hele operatie Market Garden en de strijd om de brug bij Arnhem is Ede slechts een voetnoot in de geschiedenis. Dit doet geen afbreuk aan de moed en strijd die door de Britten hier gevoerd is.
Wat wel afbreuk doet, is de wijze van herdenken vandaag de dag. Herder Henk van den Brandhof en zijn schapen worden de schaapskooi uitgejaagd, zodat deze kan dienen als ontvangstruimte voor de hotemetoten. Tevens is dit de plek voor de cateraar. Herdenken kan kennelijk niet zonder natje of droogje. Een frietje van Wien is kennelijk te min. Buiten op het veld wordt de tent ook weer opgebouwd zodat al deze hotemetoten bij regen droog zitten of bij uitbundige zonneschijn verzekerd zijn van schaduw. Daarbuiten het terrein van de hotemetoten mag het gewone volk achter dranghekken plaats nemen.
Achter de schaapskooi staan de marktkramen met militaire prullaria, warme worsten, hamburgers en frieten keurig in het gelid opgesteld terwijl het publiek daar tussendoor schuifelt. Op zijn tijd vliegen een stuk of 9 vliegtuigen over in het kader van een oefening en droppen per flight enkele honderden parachutisten. Ook aan muziek is gedacht waarbij de vrolijke noten over de hei schallen. Commercie viert hier hoogtij.
Hoe anders was dat in de jaren 60. Toen sprongen tussen de 100 en 150 parachutisten veelal Arnhem veteranen rond 14.00 uur uit de vliegtuigen. Na het verzamelen op de hei werd er afgemarcheerd naar het monument. Daar stond de bevolking van Ede en de burgemeester hen al op te wachten. Een korte toespraak van de burgemeester en een overdenking door een veldprediker of aalmoezenier volgde. De plechtigheid werd afgesloten met een kranslegging. Hier was sprake van een eenvoudige en waardige herdenking.
Market Garden was vanaf het begin al gedoemd te mislukken. Maar ook na de terugtrekking over de Rijn was het nog niet gedaan en Market Garden bleef zijn tol eisen. Lokaal werd door het verzet een enkel succes geboekt met de operatie Pegasus I en de ontsnapping van generaal Hackett. Het verzet in Ede kreeg gevoelige klappen te verwerken na Market Garden. Pegasus II mislukte en ook de fatale wapendropping bij de Keuenklep was een direct gevolg van het mislukken van Market Garden en de operaties Pegasus I en II.
De herdenking van de dropping van 18 september 1944 wordt grootser gevierd dan 17 april, de bevrijdingsdag van Ede, of 5 mei, de nationale bevrijdingsdag. Ook de naamgeving “Pegasus wandelfestival” getuigt van weinig historisch besef. Hier wordt door de naamgeving de suggestie gewekt alsof de operaties Pegasus I en II een “walk in the park” waren.
De gemeente Ede en overige betrokken instanties moeten zich schamen voor het op deze wijze van herdenken en vermarkten van een tragische geschiedenis die aanving op 17 september 1944 en eindigde op 17 april 1945.
Janus
Je slaat Wat mij betreft de spijker op de kop .Het heeft al jaren niets meer met herdenken te maken .Het is één circus geworden. mijn ouders en later ik zelf hebben jarenlang een Arnhem veteraan als gast over de vloer gehad .deze mensen zijn uiteindelijk familie geworden .
.sinds het overlijden van Onze veteraan kom ik eigenlijk niet meer op de hei .Het is nog
steeds een mooi Spektakel , maar het historisch besef is ver te zoeken, en de commercie viert hoogtij. Ik ben er klaar mee.